® copyright reserved by Michał Czechowski
|
|
|
|
|
® copyright reserved by Michał Czechowski |
|
Na mocy testamentu Bolesława III "Krzywoustego" Kujawy
wraz z Mazowszem stały się w 1138
r. dzielnicą rządzoną przez Bolesława IV "Kędzierzawego",
a następnie jego syna Leszka. W 1186 r. po bezpotomnej śmierci tego księcia
zostały wraz z Mazowszem włączone do terytorium nad którym panował najmłodszy
syn Bolesława III "Krzywoustego", książę krakowski i
sandomierski Kazimierz II "Sprawiedliwy". Po krótkim okresie
przynależności do dzielnicy książąt wielkopolskich : Bolesława oraz jego
ojca Mieszka III "Starego" Kujawy znalazły się w 1202 r.
ponownie pod władzą potomków Kazimierza II "Sprawiedliwego".
Najpierw Konrada I "Mazowieckiego", a następnie jego syna
Kazimierza I, którego można uznać za pierwszego samodzielnego księcia tej
ziemi. Po jego śmierci w 1267 r. Kujawy zostały podzielone na dwie części, północną
ze stolicą w Inowrocławiu rządzoną przez jego drugiego w kolejności syna
Siemomysła oraz południową ze stolicą w Brześciu, która przypadła trzem młodszym
synom : Władysławowi I "Łokietkowi", Kazimierzowi
II i Siemowitowi. W początku XIV w. niezbyt rozległa dzielnica północnokujawska
uległa dalszemu podziałowi na księstwa : inowrocławskie,
bydgosko-wyszogrodzkie oraz gniewkowskie. Całość ziem kujawskich znalazła się
do 2 poł. XIV w. w granicach Korony Polskiej. Najpierw książę
brzesko-kujawski Władysław I "Łokietek" koronował się w
1320 r. na króla Polski, a następnie w 1327 r. włączył do swojego państwa
|
|
władcy i podziały
Kujaw
|
| Bolesław IV "Kędzierzawy" | 1138 - 1173, także książę mazowiecki, zwierzchni książę Polski (senior) | |
| Leszek | 1173 - 1186, także książę mazowiecki | |
| Kazimierz II "Sprawiedliwy" | 1186 - 1194, także książę krakowski, sandomierski i mazowiecki | |
| Bolesław | 1194 - 1195 | |
| Mieszko III "Stary" | 1195 - 1202, także książę wielkopolski, krakowski, zwierzchni książę Polski (senior) | |
| Konrad I "Mazowiecki” | 1202 - 1230, także książę krakowski, sandomierski i mazowiecki | |
| Kazimierz I | 1230 - 1267, także książę łęczycki i sieradzki | |
|
podział Kujaw na dwa księstwa : - Kujawy północne z ziemią michałowską ze stolicą w Inowrocławiu, - Kujawy południowe z ziemią dobrzyńską ze stolicą w Brześciu |
1267 | |
| I. Kujawy północne z ziemią michałowską | ||
| Siemomysł | 1267 - 1271, w Inowrocławiu, Kruszwicy, Radziejowie i Wyszogrodzie od 1268, tylko w Inowrocławiu, Radziejowie i Wyszogrodzie od 1269 | |
| Bolesław "Pobożny" książę wielkopolski | 1268 - 1279, w Bydgoszczy od 1268, w Kruszwicy od 1269, na całych Kujawach Północnych 1271-73, w Bydgoszczy, Kruszwicy i Radziejowie od 1273 | |
| Mściwój II książę Pomorza Gdańskiego | 1271 - 1294, w Wyszogrodzie | |
| Leszek II "Czarny" książę sieradzki | 1273 - 1278, w Inowrocławiu | |
| Siemomysł (ponownie) | 1278 - 1287, w Inowrocławiu, w Bydgoszczy od 1285 | |
| Przemysł II książę wielkopolski | 1279 - 1285, w Bydgoszczy, Kruszwicy i Radziejowie, tylko w Bydgoszczy od przed 1282 | |
| Leszek, Przemysł i Kazimierz III | 1287 - 1312, także w Wyszogrodzie od 1296 | |
| Przemysł II książę wielkopolski i król Polski | 1294 - 1296, w Wyszogrodzie | |
|
podział Kujaw północnych na dwa księstwa : - ze stolicą w Inowrocławiu - ze stolicą w Gniewkowie |
1312 | |
| księstwo inowrocławskie | ||
| Leszek | 1312 - 1323/24, tylko w Inowrocławiu od 1315 | |
| Przemysł | 1312 - 1327, w Bydgoszczy i Wyszogrodzie od 1315, także w Inowrocławiu od 1323/24 | |
| włączone do Korony Polskiej | 1327 | |
| księstwo gniewkowskie | ||
| Kazimierz III | 1312 - 1347/50 | |
| Władysław "Biały" | 1347/50 - 1363/64 | |
| włączone do Korony Polskiej | 1363/64 | |
| II. Kujawy południowe z ziemią dobrzyńską | ||
|
Władysław I "Łokietek", Kazimierz II i
Siemowit (do ok.1275 pod opieką matki Eufrozyny ks.opolskiej i raciborskiej) |
1267 - ok.1288, także w Kruszwicy i Radziejowie od przed 1282 | |
|
podział Kujaw południowych na dwa księstwa : - ze stolicą w Brześciu, - ze stolicą w Dobrzyniu |
ok.1288 | |
| księstwo brzesko-kujawskie | ||
| Władysław I "Łokietek" | ok.1288 - 1300, także książę sieradzki, łęczycki, krakowski, sandomierski, wielkopolski, Pomorza Gdańskiego i król Polski od 1320 | |
| Kazimierz II | ok.1288 - 1288, także książę łęczycki od 1288 | |
| Wacław II | 1300 - 1305, także król Czech i Polski | |
| Wacław III | 1305 - 1306, także król Czech i Polski | |
| Władysław I "Łokietek" (ponownie) | 1306 - 1320 | |
| włączone do Korony Polskiej | 1320 | |
| księstwo dobrzyńskie | ||
| Siemowit | ok.1288 - ok.1312 | |
| Leszek ? | 1312 - ok.1314 | |
| Władysław "Garbaty" | 1312 - 1327, także książę łęczycki | |
| Bolesław | 1312 - 1327, także książę łęczycki | |
| Władysław I "Łokietek" | 1327 - 1333 | |
| Kazimierz III "Wielki" | 1333 - 1343, także król Polski | |
| Władysław "Garbaty" (ponownie) | 1343 - 1351/52 | |
| włączone do Korony Polskiej | 1351/52 | |
|
Kujawy
|
 |
1230-1238 Kujawy ze stolicą w Inowrocławiu pozostawały od 1230 r. pod rządami Kazimierza I syna Konrada I "Mazowieckiego", który po śmierci ojca w 1247 r. był także księciem łęczyckim i sieradzkim. |
|
1238-1242 W 1238 r. Kazimierz I zdobył kasztelanię bydgoską, która od około 1223 r. pozostawała w granicach Pomorza Gdańskiego. |
|||
|
1242-1248 W 1242 r. Kazimierz I przy pomocy Zakonu Krzyżackiego zdobył kasztelanię wyszogrodzką, która od początku XIII w. pozostawała w granicach Pomorza Gdańskiego. |
|
1248-1267 W 1248 r. po śmierci brata Bolesława I księcia mazowieckiego Kazimierz I przyłączył do Kujaw ziemie dobrzyńską i michałowską. |
|||
|
1267-1268 Podział Kujaw na dwie dzielnice rządzone przez synów Kazimierza I : - inowrocławską z ziemią michałowską (Siemomysła) - brzesko-kujawską z ziemią dobrzyńską (Władysława I "Łokietka", Kazimierza II i Siemowita) |
|
1268-1269 Podział Kujaw dwie dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską (Siemomysła) - brzesko-kujawską z ziemią dobrzyńską (Władysława I "Łokietka", Kazimierza II i Siemowita) Leżąca w granicach księstwa inowrocławskiego kasztelania bydgoska została opanowana przez Bolesława "Pobożnego" księcia wielkopolskiego) |
|||
|
1269-1271 Podział Kujaw na dwie dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską (Siemomysła) - brzesko-kujawską z ziemią dobrzyńską (Władysława I "Łokietka", Kazimierza II i Siemowita) Leżące w granicach księstwa inowrocławskiego kasztelanie bydgoska i kruszwicka znalazły się pod panowaniem Bolesława "Pobożnego" księcia wielkopolskiego |
|
1271-1273 W rękach książąt kujawskich, Władysława I "Łokietka", Kazimierza II i Siemowita pozostawała tylko południowa część dzielnicy ze stolicą w Brześciu oraz ziemia dobrzyńska. Pozostała część Kujaw znalazła się we władaniu Bolesława "Pobożnego" księcia wielkopolskiegona, oprócz kasztelani wyszogrodzkiej zajętej przez Mściwoja II księcia Pomorza Gdańskiego |
|||
|
1273-przed
1282 Podział Kujaw na dwie dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską (Leszka II "Czarnego" księcia sieradzkiego, a od 1278 r. jego brata Siemomysła, który powrócił z wygnania) - brzesko-kujawską z ziemią dobrzyńską (Władysława I "Łokietka", Kazimierza II i Siemowita) Kasztelanie bydgoska, kruszwicka i radziejowska znajdowały się pod panowaniem Bolesława "Pobożnego" księcia wielkopolskiego, a od 1279 jego bratanka Przemysła II, natomiast wyszogrodzka leżała w granicach Pomorza Gdańskiego rządzonego przez księcia Mściwoja II |
|
przed
1282-1285 Podział Kujaw na dwie dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską (Siemomysła) - brzesko-kujawską z ziemią dobrzyńską powiększona o kasztelanie kruszwicką i radziejowską (Władysława I "Łokietka", Kazimierza II i Siemowita) Kasztelania bydgoska znajdowała się pod panowaniem Przemysła II księcia wielkopolskiego, natomiast wyszogrodzka leżała w granicach Pomorza Gdańskiego rządzonego przez księcia Mściwoja II |
|||
|
1285-około
1288 Podział Kujaw na dwie dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską powiększoną o kasztelanię bydgoską (Siemomysła) - brzesko-kujawską z ziemią dobrzyńską (Władysława I "Łokietka", Kazimierza II i Siemowita) Kasztelania wyszogrodzka leżała w granicach Pomorza Gdańskiego rządzonego przez księcia Mściwoja II |
|
około
1288-1296 Podział Kujaw na trzy dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską i bydgoską (Leszka, Przemysła i Kazimierza III, synów Siemomysła) - brzesko-kujawską (Władysława I "Łokietka" i Kazimierza II do 1288 r.) - dobrzyńską (Siemowita) Kasztelania wyszogrodzka stanowiąca część Pomorza Gdańskiego należała od 1294 r. do Przemysła II księcia wielkopolskiego i króla Polski |
|||
|
1296-1300 Podział Kujaw na trzy dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską, bydgoską i wyszogrodzką (Leszka, Przemysła i Kazimierza III) - brzesko-kujawską (Władysława I "Łokietka") - dobrzyńską (Siemowita) |
|
1300-1303 Podział Kujaw na dwie dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską, bydgoską, wyszogrodzką i kruszwicką (Leszka, Przemysła i Kazimierza III) - dobrzyńską (Siemowita) Kujawy Południowe, dawna dzielnica Władysława I "Łokietka" pomniejszona o kasztelanię kruszwicką znalazła się w granicach państwa rządzonego przez Wacława II króla Czech i Polski |
|||
|
1303-1306 Podział Kujaw na dwie dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską, bydgoską, wyszogrodzką i kruszwicką (Leszka, Przemysła i Kazimierza III) - dobrzyńską (Siemowita) Kujawy Południowe, dawna dzielnica Władysława I "Łokietka" pomniejszona o kasztelanię kruszwicką znalazła się w granicach państwa rządzonego przez Wacława II, a później Wacława III królów Czech i Polski. Ziemia michałowska będąca częścią księstwa inowrocławskiego została zastawiona Zakonowi Krzyżackiemu |
|
1306-1312 Podział Kujaw na dwie dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską, bydgoską i wyszogrodzką (Leszka, Przemysła i Kazimierza III) - dobrzyńską (Siemowita) Kujawy Południowe odzyskane przez Władysława I "Łokietka" powiększone o kasztelanię kruszwicką znalazły się w granicach tworzącego się państwa polskiego. Ziemia michałowska będąca częścią księstwa inowrocławskiego pozostawała w zastawie Zakonu Krzyżackiego |
|||
|
1312-1315 Podział Kujaw na trzy dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską, bydgoską i wyszogrodzką (Leszka i Przemysła) - gniewkowską (Kazimierza III) - dobrzyńską (Władysława "Garbatego" i Bolesława, synów Siemowita) Kujawy Południowe znajdowały się w granicach księstwa polskiego rządzonego przez Władysława I "Łokietka", a ziemia michałowska będąca częścią księstwa inowrocławskiego pozostawała w zastawie Zakonu Krzyżackiego |
|
1315-1317 Podział Kujaw na cztery dzielnice : - inowrocławską z ziemią michałowską (Leszka) - bydgosko-wyszogrodzką (Przemysła) - gniewkowską (Kazimierza III) - dobrzyńską (Władysława "Garbatego" i Bolesława) Kujawy Południowe znajdowały się w granicach księstwa polskiego rządzonego przez Władysława I "Łokietka", a ziemia michałowska będąca częścią księstwa inowrocławskiego pozostawała w zastawie Zakonu Krzyżackiego |
|||
|
1317-1323/24 Podział Kujaw na cztery dzielnice : - inowrocławską (Leszka) - bydgosko-wyszogrodzką (Przemysła) - gniewkowską (Kazimierza III) - dobrzyńską (Władysława "Garbatego" i Bolesława) Kujawy Południowe znajdowały się w granicach Królestwa Polskiego, a ziemia michałowska została opanowana przez Zakon Krzyżacki |
|
1323/24-1327 Podział Kujaw na trzy dzielnice : - inowrocławsko-bydgosko-wyszogrodzką (Przemysła) - gniewkowską (Kazimierza III) - dobrzyńską (Władysława "Garbatego" i Bolesława) Pozostała część Kujaw znajdowała się w granicach Królestwa Polskiego |
|||
|
|
1327-1343 Większość Kujaw oprócz księstwa gniewkowskiego rządzonego przez Kazimierza III znajdowała się pod panowaniem króla Polski Władysława I "Łokietka" |
|
1343-1351/52 Podział Kujaw na dwie dzielnice : - gniewkowską (Kazimierza III, a od lat 1347/50 jego syna Władysława "Białego") - dobrzyńską (Władysława "Garbatego") Pozostała część Kujaw znajdowała się w granicach Królestwa Polskiego |
|||
|
1351/52-1363/64 Większość Kujaw oprócz księstwa gniewkowskiego rządzonego przez Władysława "Białego" znajdowała się pod panowaniem króla Polski Władysława I "Łokietka" |
