Państwa Outremeru ("Kraju za morzem") powstały na terenach Bliskiego Wschodu (Palestyny, Syrii i Cylicji) w efekcie zwycięstw I wyprawy krzyżowej, trwającej w latach 1095-1099. Były to cztery państwa farnkijskie założone przez wodzów krucjaty, Gotfreda z Buillon, Boemunda I z Hauteville, Baldwina II z Bouillon
i Rajmunda I z Saint Gilles :

• Królestwo Jerozolimskie
• Księstwo Antiochii
• Hrabstwo Edessy
• Hrabstwo Trypolisu

oraz ormiańskie

• Księstwo (Królestwo) Armenii Mniejszej

Przeprowadzona w latach 1190-1192 III wyprawa krzyżowa zapoczątkowała istnienie w tym rejonie kolejnego państwa frankijskiego -

• Królestwa Cypru

To ostatnie państwo przetrwało do końca XV w. i był ostatnim terytorium opanowanym przez krzyżowców we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego.

Królestwo Jerozolimskie [1099-1291] -» mapa

Państwo powstałe na terenie Palestyny w 1099 r. po opanowaniu jej przez wojska I krucjaty. Terytorium królestwa obejmowało pierwotnie Jerozolimę wraz z portem w Jaffie oraz kilka miast na wybrzeżu i kilka zamków w górach. Ponieważ na jego terenie znajdowały się święte miejsca Królestwo Jerozolimskie utrzymywało hegemonię nad wszystkimi państwami Franków. Pierwszym władcą Jerozolimy został wybrany przez wodzów I krucjaty książę Dolnej Lotaryngii Gotfryd z Bouillon. Nie przyjął on tytułu króla lecz mianował się "obrońcą Grobu Świętego" ("(Advocatus Sancti Sepulchri"). Jego brat i następca Baldwin I został w 1100 r. koronowany w Betlejem na pierwszego króla Jerozolimy. Król Baldwin I znacznie poszerzył terytorium królestwa. W 1104 r. opanował przy współudziale floty genuańskiej ważny port Akkę (Akrę), która w przyszłości stanie się stolicą odnowionego Królestwa Jerozolimskiego, zdobył Sydon i Bejrut, a także podporządkował sobie pozostałe państwa chrześcijańskie jako lenna : Hrabstwo Edessy, Księstwo Antiochii oraz Hrabstwo Trypolisu. W 1118 r. kolejnym władcą królestwa został hrabia Edessy Baldwin II z Bourg. Pomimo kilkakrotnego pojmania przez Seldżuków, z powodzeniem rozwijał królestwo. W 1124 zdobył i włączył do królestwa Tyr. Po jego śmierci w 1131 r. korona przeszła na córkę Melisandę i jej męża hrabiego Andegawenii, Fulka z Gâtinais. Sukcesorami Fulka i Melisandy byli jego synowie Baldwin III i Amalryk I oraz wnuk Baldwin IV "Trędowaty". Bezpotomna śmierć tego ostatniego w 1185 r. zakończyła okres panowania dynastii z Gâtinais. Kolejnymi sukcesorkami korony Królestwa Jerozolimskiego zostały córki króla Amalryka I, Sybilla i Izabela I, które wraz ze swymi mężami : Witem (Gwidonem) z Lusignan, Konradem I z Montferratu, Henrykiem I z Szampanii oraz Amalrykiem II z Lusignan oraz dziećmi Baldwinem V i Marią sprawowały rządy w latach 1185-1212. W 1181 roku książę Antiochii, Renald z Châtillon, samowolnie zerwał zawieszenie broni z sułtanem Egiptu An Nasirem Salah ad-Dinem (Saladynem). W 1182 roku wysłał swoją flotę drogą lądową do Zatoki Akaba, skąd rozpoczęła ona działania wojenne na Morzu Czerwonym. Między innymi napadnięto na samo serce Islamu, Mekkę. Wywołało to natychmiastową reakcję świata muzułmańskiego, który zjednoczył się pod wodzą sułtana Saladyna. Sułtan Saladyn zażądał wypłacenia odszkodowania i zwrotu łupów zagrabionych przez Renalda. W lipcu 1187 r. wojska Franków pod wodzą króla Wita z Lusignan zostały rozgromione przez armię sułtana Egiptu w bitwie pod Hittin. Do końca 1187 r. muzułmanie opanowali całe terytorium Królestwa Jerozolimskiego łącznie ze stolicą, za wyjątkiem Tyru, który skutecznie obronił późniejszy regent Konrad I z Montferratu. Klęska pod Hittin i zdobycie Jerozolimy wywołały nowy wybuch krucjatowego entuzjazmu. W 1190 r. wyruszyła III krucjata pod wodzą trzech najpotężniejszych monarchów Europy Zachodniej : cesarza Fryderyka I "Barbarossy", króla Francji Filipa II August i króla Anglii Ryszarda I "Lwie Serce". Jej efektem było opanowanie w 1191 r. Akki, Cezarei, Jaffy, Cypru oraz restauracja Królestwa Jerozolimskiego, którego stlolicą została Akka. W 1205 r. korona królewska przypadła Marii, córce Izabeli I i Konrada I z Montferratu, żonie Jana I z Brienne regenta łacińskiego cesarstwa w Konstantynopolu, a następnie jej córce Izabeli II, żonie cesarza Fryderyka II Hohenstaufa. W 1228 r. cesarz Fryderyk II wyprawił się do Ziemi Świętej, gdzie w następnym roku zawarł traktat z sułtanem Egiptu Al-Kamilem Muhammadem na mocy którego odzyskano Jerozolimę, Betlejem i Nazaret. W 1244 r. Jerozolima została ostatecznie utracona, zdobyta przez Turków z Chorezmu, najemników w służbie sułtana Egiptu i Damaszku As-Saliha Ajjuba. Kolejni władcy Królestwa Jerozolimskiego z dynastii Hohenstaufów Konrad II (król Niemiec jako Konrad IV) i jego syn Konrad III (Konradyn) niewiele zajmowali się jego sprawami, koncentrując uwagę na swoich domenach w Niemczech i Włoszech. Po bezpotomnej śmierci Konradyna, ściętego w 1268 r. w Neapolu na rozkaz Karola I Andegaweńskiego korona przypadła rządzącej na Cyprze dynastii z Poitiers-Lusignan. Od tego czasu aż do opanowania Akki w 1291 r. przez wojska mameluckiego sułtana Egiptu Al-Aszrafa Chalila Królestwo Jerozolimskie było złączone unią personalną z Królestwem Cypru.

Pierwsze państwo frankijskie powstałe w efekcie zwycięstw I krucjaty, założone w 1098 r. przez jednego z jej uczestników Baldwina I, brata Gotfryd z Bouillon, księcia Dolnej Lotaryngii i regenta Królestwa Jerozolimskiego. Położone po obu brzegach górnego Eufratu było najbardziej narażone na ataki muzułmańskie. Po otrzymaniu korony królewskiej w 1100 r. Baldwin I przekazał swoje hrabstwo Baldwinowi II z Bourg, który z kolei w 1118 r. objął tron w Królestwie Jerozolimskim oddając Edessę Joscelinowi I z Courtenay. W 1144 r. Imad ad-Din Zanki turecki atabeg z Mosulu pod nieobecność Joscelina II opanował Edessę wraz z częścią hrabstwa. Próba odzyskania utraconej stolicy nie powiodła się i zakończyła pojmaniem i uwięzieniem hrabiego w Aleppo aż do śmierci w 1159 r. Jego żona w 1150 r. odsprzedała pozostałą część władztwa cesarzowi Manuelowi I Komnenowi, lecz już w 1151 r. ziemie te zostały opanowana przez władców muzułmańskich : Masuda I sułtana z Ikonium, księcia Mardinu Timurtasza oraz władcę Syrii Nur ad-Dina Mahmuda.

Ostatnie z państw frankijskich powstałych na Bliskim Wschodzie w konsekwencji zwycięstwa I krucjaty. Jego zalążkiem stało się terytorium wokół miasta Tortosa (Antartus) zdobytego w 1102 r. przez jednego z wodzów wyprawy krzyżowej możnego z południowej Francji, hrabiego Tuluzy Rajmunda z Saint Gilles. Pierwszym hrabią Trypolisu został syn Rajmunda I, Bertrand. Hrabia Rajmund III odegrał znaczącą rolę w historii Królestwa Jerozolimskiego, dwukrotnie sprawując regencję, w latach 1174-1177 i 1185-1186 za panowania królów Baldwina IV "Trędowatego" i Baldwina V. Do 1187 r. hrabstwo pozostawało pod rządami dynastii z Tuluzy, by następnie przejść pod panowanie książąt Antiochii z rodu z Poitiers. W latach 1201-1268 Trypolis i Antiochia złączone były unią personalną. W 1289 r. mamelucki sułtan Egiptu Al-Mansur Kalawun zajął Trypolis kładąc ostatecznie kres niezawisłości hrabstwa.

Państwo powstałe w efekcie działań militarnych III krucjaty. W czerwcu 1191 r. w drodze do Ziemi Świętej król Anglii Ryszard I "Lwie Serce" zdobył Cypr rządzony przez samozwańczego cesarza Izaaka Komnena, by go następnie sprzedać zakonowi Templariuszy. W 1192 r. od Templariuszy odkupił Cypr były król Jerozolimy Wit (Gwidon) z Lusignan i stał się założycielem państwa. Po śmierci Wita w 1194 r. Królestwo Cypru odziedziczył jego brat Amalryk I, który również rządził w Jerozolimie jako Amalryk II. Przez kolejne sześćdziesiąt dwa lata państwem cypryjskim rządzili jego potomkowie, a po ich wygaśnięciu w 1267 r. przedstawiciele spokrewnionego z nimi władającego Antiochią rodu z Poitou. W 1269 r. król Hugo III "Wielki" został władcą pozostałości dawnego Królestwa Jerozolimskiego ze stolicą w Akce. Jego dwaj następcy
i synowie Jan I i Henryk II byli do 1291 r. ostatnimi władcami sprawującymi rządy w połączonych królestwach Cypru i Jerozolimy. Po utracie posiadłości na kontynencie władztwo dynastii z Poitiers-Lusignan ograniczało się wyłącznie do Cypru. W latach 1342-1344 oraz 1373-1375 przedstawiciele rodu panującego w Królestwie Cypru w osobach Konstantyna III (II) i Leon VI (V) rządzili leżącym w Cylicji Królestwem Armenii Mniejszej. W 1365 r. wojska króla Piotra I opanowały przejściowo Aleksandrię leżącą w delcie Nilu w Egipcie. W latach 1424-1426 memelucki sułtan z Egiptu Al-Aszraf Barsbaj zorganizował trzy wyprawy wojenne na Cypr, które zakończyły się pojmaniem króla Janusa (Jana II) oraz zahołdowaniem wyspy. Również syn i następca Janusa, król Jan II (III) uznał się za lennika sułtana Egiptu, a jego śmierć w 1458 r. zapoczątkowała rywalizację o tron cypryjski pomiędzy córką Karoliną a nieślubnym synem Jakubem II "Bękartem". Zwyciężył ten ostatni obejmując w 1464 r. władzę na Cyprze. Ostatni z męskich potomków dynastii z Poitiers-Lusignan król Jakub III był jedynie władcą tytularnym i zmarł w niemowlęctwie. W jego zastępstwie oraz po śmierci władzę w królestwie sprawowała matka, wdowa po Jakubie II, pochodząca z Wenecji Katarzyna Cornaro. Za jej panowania Cypr przeszedł pod protektorat Wenecji, a po abdykacji w 1489 został włączony do Republiki Weneckiej. Taki stan utrzymywał się do 1571 r. kiedy to wyspa została opanowana przez wojska Selima II sułtana tureckiego z dynastii Osmanów.

Księstwo (Królestwo) Armenii Mniejszej [1080 (1198)-1375] -» mapa

Państwo znajdujące się na dawnych terenach muzułmańskich, odzyskanych przez Bizancjum w 2 połowie X w. Wtedy to do Cylicji zaczęli napływać emigranci z północy z ojczystej ziemi Ormian leżącej między jeziorem Wan a Kaukazem. Po przełamaniu granicy Cesarstwa Bizantyjskiego w Anatolii przez Seldżuków w 2 połowie XI w. wodzowie armeńscy stworzyli na tych terenach kilka organizmów państwowych jedynie formalnie zależnych od Bizancjum. W jednym z księstw leżących w Cylicji objął panowanie ród Rupenidów, którego założycielem był Rupen I, według niektórych źródeł uważany za syna Gagika II ostatniego króla podbitej przez Bizantyńczyków Armenii. Najwybitniejszym władcą tej dynastii był Leon II "Wspaniały", który w 1198 r. koronował się w Tarsie na króla Armenii Mniejszej. Władcy Armenii Mniejszej ułatwili przejście
I krucjacie a następnie ściśle współpracowali z panującymi w poszczególnych państwach założonych przez krzyżowców. W 1226 r. w Królestwie Armenii Mniejszej doszła do władzy dynastia Hetumidów. 
Byli oni baronami Lampronu i Barbaronu terytoriów leżących na południowy-zachód od księstwa Rupenidów. Hetum I "Wielki" walcząc z muzułmanami sprzymierzył się z napływającymi ze wschodu Momgołami.
Po ich klęsce w 1260 r pod Ajn Dżalut w bitwie z wojskami mameluckiego sułtana Egiptu Az-Zahira Bajbarsa, Królestwo Armenii Mniejszej oraz państwa frankijskie na Bliskim Wschodzie znalazły się w niebezpieczeństwie. Kampania mameluków w 1266 r. zakończyła się klęską Ormian i wzięciem do niewoli syna króla Hetuma, Leona. Na mocy zawartego w 1268 r. w Antiochii traktatu Hetum I poddał sułtanowi sześć swoich fortec. Kolejny władca Leon III także był sojusznikiem Mongołów, których popierał przeciw sułtanowi Egiptu, lecz po klęsce ilchana Abagi w bitwie pod Himsem w 1281 r. zaczął szukać porozumienia ze swoim przeciwnikiem. W 1285 r. został wynegocjowany rozejm gwarantujący nienaruszalność terytoriów obu państw, ponadto Armenia miała uiszczać co roku trybut na rzecz Egiptu. Począwszy od końca XIII w. nastąpił powolny upadek królestwa, walki o tron pomiędzy poszczególnymi przedstawicielami silnie rozrodzonej dynastii Hetumidów oraz rywalizującym z nią spokrewnionym rodem z Poitiers-Lusignan rządzącym Królestwem Cypru. W 1375 r. po opanowaniu przez Mameluków z Egiptu stolicy państwa Sis, Królestwo Armenii Mniejszej przestało istnieć. Ostatni władca król Leon VI (V) dostał się do niewoli muzułmańskiej, w której pozostawał przez kilka lat, został uwolniony dzięki wstawiennictwu króla Kastylii i zmarł na wygnaniu we Francji w 1393 r. nie odzyskawszy utraconego tronu. Prawa do korony przekazał swojemu kuzynowi Jakubowi I królowi Cypru. Odtąd władcy Królestwa Cypru nosili również tytuł królów Armenii Mniejszej.